ΞΕΚΙΝΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΔΙΚΗ ΣΑΣ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΟΙΚΙΑ

Ο Ε. Βούλγαρης Ηλεκτρ/γος Μηχ/γος Μηχ/κός Msc και μέλος της Μ.Ε. Ενέργειας Κ/Δ Θεσσαλίας γράφει στο “must-green” για το πώς μπορούμε να εξοικονομήσουμε ενέργεια, από το σπίτι μας…


 
Στόχος όλων των μελετητών είναι να βρεθεί η καλύτερη δυνατή λύση ανάμεσα στη λειτουργικότητα της κατοικίας, την αισθητική της, το αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα και την εξοικονόμηση ενέργειας.
Άλλοι αρχιτέκτονες σχεδιάζουν  με βάση τη  βιοκλιματική  αρχή,      προσπαθώντας να πετύχουν μία ισορροπημένη αρχιτεκτονική σύνθεση στην κατασκευή και άλλοι σχεδιάζουν μία επιθυμητή αρχιτεκτονική σύνθεση εντάσσοντας τα βιοκλιματικά συστήματα στο πλαίσιό της.
Έτσι άλλοτε η αρχιτεκτονική σύνθεση προκύπτει από το βιοκλιματικό σχεδιασμό και άλλοτε ο βιοκλιματικός σχεδιασμός απλώς ενσωματώνεται   στην αρχιτεκτονική σύνθεση .Σε κάθε περίπτωση όμως, παρατηρούμε ότι οι βιοκλιματικές κατοικίες μπορούν να είναι απλές κατασκευές, που δεν ζημιώνουν την αρχιτεκτονική του κτιρίου αλλά αντίθετα την εμπλουτίζουν με πρόσθετα αρχιτεκτονικά στοιχεία των οποίων η ένταξη στο κέλυφος των κατασκευών αποτελεί μία μεγάλη πρόκληση για τον αρχιτέκτονα.
Σε όλες τις περιπτώσεις οι αρχιτέκτονες προσπαθούν να δημιουργήσουν  μία ισορροπία μεταξύ της αρχιτεκτονικής σύνθεσης και  των βιοκλιματικών συστημάτων στις κατοικίες.
Άλλοτε ο αρχιτέκτονας βρίσκει τη χρυσή τομή και άλλοτε κλείνει προς μία από τις δύο παραμέτρους, λειτουργώντας όμως εις βάρος της άλλης.
Έτσι παρατηρούμε περιπτώσεις στις οποίες η προσπάθεια για μία αρχιτεκτονική σύνθεση καλύτερης αισθητικής λειτουργεί εις βάρος της απόδοσης των χρησιμοποιούμενων βιοκλιματικών συστημάτων, και άλλοτε η
άριστη λειτουργία των βιοκλιματικών συστημάτων λειτουργεί
εις βάρος της αισθητικής της κατασκευής .

Επιλογή Οικοπέδου
Όταν είναι δυνατή η επιλογή του οικοπέδου,καλό είναι να επιλέγεται ένα οικόπεδο με θέα προς το νότο και κύριο άξονα κατά την φορά  ανατολής-δύσης. Έτσι το κτίριο καλύπτεται από τους βορινούς ανέμους ενώ παράλληλα γίνεται δυνατή η εκμετάλλευση της θερμικής ηλιακής ενέργειας.
Σημαντική είναι η αποφυγή κάθε  σκιασμού από την νότια πλευρά του οικοπέδου. Aκόμη αποφύγετε περιοχές με καλώδια υπερυψηλής τάσης, υποσταθμούς της ΔΕΗ και κεραίες ραδιοτηλεοπτικές και κινητής τηλεφωνίας και  επιλέξτε  μια περιοχή με αρκετό πράσινο   αν δε  υπάρχει η δυνατότητα να κάνετε μέσω κάποιου ειδικού γραφείου μια εδαφολογική μελέτη  και μια μελέτη ραδιοσυχνοτήτων και πλέγματος υπεδάφους.
Επιλογή Μελετητή
Τι πιο σημαντικό από το να απευθυνθούμε στον κατάλληλο επιστήμονα που να μπορεί να μας καθοδηγήσει σωστά στην δημιουργία μιας λειτουργικής βιοκλιματικής κατοικίας.  Πολλοί μελετητές τα τελευταία χρόνια έχουν εντάξει την ενεργειακή μελέτη στα πλαίσια της αρχιτεκτονικής μελέτης, όμως τις κατάλληλες μεθόδους και τα αποτελέσματα τους μπορεί να τα υποδείξει μόνο ένας βιοκλιματικός αρχιτέκτονας που ασχολείται κυρίως  με  το συγκεκριμένο αντικείμενο και έχει κάνει τις κατάλληλες σπουδές και ο οποίος διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία και εμπειρία ώστε να δημιουργήσουμε τέτοια κτίρια, τόσο οικιστικά, όσο και επαγγελματικά ή βιομηχανικά εντός ή εκτός πόλεων. Πλέον υπάρχουν αρκετά  μελετητικά γραφεία που χωρίς πρόσθετη επιβάρυνση της αμοιβής μελέτης, γίνεται μελέτη του φυσικού περιβάλλοντος και μετά την εφαρμογή του κτιριολογικού προγράμματος, γίνονται εξομοιώσεις ενεργειακής συμπεριφοράς με τη βοήθεια ψηφιακών τρισδιάστατων μοντέλων.
Βασικά στοιχεία στοιχεία  βιοκλιματικής εφαρμογής
Τα περισσότερα ανοίγματα του κτιρίου καλό είναι να βρίσκονται προς την νότια πλευρά του κτιρίου. Ενώ η βορινή πλευρά αν δεν γειτνιάζει σε κάποιο άλλο κτίριο καλό είναι να προστατεύεται από ψηλά δέντρα ή να τοποθετούνται από αυτήν την πλευρά κλειστοί  χώροι  στάθμευσης ή αποθήκες  ώστε να αποφεύγεται η απευθείας επαφή με τους ψυχρούς βορινούς ανέμους. Η δυτική και ανατολική πλευρά του κτιρίου δέχονται ίσα ποσά ακτινοβολίας .
Τα δομικά υλικά που πρέπει να χρησιμοποιηθούν είναι υλικά αυξημένης θερμοχωρητικότητας και πάντα σε συνδυασμό με καλή μόνωση του εξωτερικού κελύφους του κτιρίου.
Το γυαλί θεωρείται ότι είναι η ευκολότερη και η φτηνότερη μέθοδος απορρόφησης ενέργειας σε ένα κτίριο, αλλά προκειμένου  να αποφύγουμε, όσο το δυνατόν περισσότερο τις θερμικές απώλειες χρησιμοποιούμε πάντα διπλά τζάμια και προσέχουμε την στεγάνωση των αρμών των κουφωμάτων.
Βασική είναι η χρησιμοποίηση μονωτικών υλικών όχι μόνο στους εξωτερικούς τοίχους αλλά και στην πλάκα του δώματος καθώς και σε τυχόν κεραμιδοσκεπή. Η σωστή μόνωση είναι ο καλύτερος τρόπος για  να διασφαλίσουμε  την μείωση των θερμικών απωλειών το χειμώνα και την αύξηση της εσωτερικής θερμοκρασίας κατά την διάρκεια του καλοκαιριού.
Για να αποφύγουμε την υπερβολική ζέστη μέσα στο κτίριο κατά τους καλοκαιρινούς μήνες φροντίζουμε τον κατάλληλο σκιασμό  του με πέργκολες, σκίαστρα ή τοποθέτηση φυλλοβόλων δέντρων στην κατάλληλη θέση. Συστήματα κινητής ηλιοπροστασίας υπάρχουν στο εμπόριο  και μπορούν εύκολα να χρησιμοποιηθούν οποιαδήποτε στιγμή είναι αναγκαία.
Απαραίτητο είναι για το κτίριο να υπάρχει ένα σύστημα εναλλαγής αέρα κατά την διάρκεια της νύχτας τους θερινούς μήνες ώστε να πέφτει η  θερμοκρασία μέσα στο σπίτι και να φροντίζουμε να διατηρήσουμε μια σταθερή χαμηλή θερμοκρασία την υπόλοιπη μέρα.
Σημαντικό ρόλο σε ένα βιοκλιματικό κτίριο παίζει το χρώμα του. Τα σκούρα χρώματα  εξωτερικά έχουν την τάση να απορροφούν ενέργεια την οποία μεταδίδουν στο εσωτερικό του κτιρίου. Τα ανοιχτά χρώματα αντανακλούν ένα μεγάλο μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας πίσω στο περιβάλλον και βοηθούν στην αποφυγή υπερθέρμανσης του  κτιρίου.
Φυσικά, ένα βιοκλιματικό κτίριο δεν έχει να κάνει μόνο με πολύπλοκα συστήματα  ψύξης / θερμανσης, αλλά και με μια γενικότερη εξοικονόμηση ενέργειας. Στο εμπόριο υπάρχουν πολλά βιολογικά  δομικά υλικά , φυλικά προς το περιβάλλον τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν κατά την κατασκευή του κτιρίου, αλλά και υλικά που μπορούν να χρησιμοποιούνται    από τους ιδιοκτήτες όπως συσκευές που λειτουργούν με ηλιακή ενέργεια, παροχή ανακυκλώσιμου νερού στις τουαλέτες, καζανάκια διπλής ροής νερού, βρύσες χρονικά ελεγχόμενες.
Ένα βιοκλιματικό σπίτι δεν είναι απαραίτητο να έχει πολύπλοκα συστήματα αλλά ευαισθητοποιημένους ιδιοκτήτες. Ένας τέτοιος ιδιοκτήτης με σεβασμό προς το φυσικό μας περιβάλλον μπορεί να μετατρέψει εύκολα μια απλή μονοκατοικία σε ένα φυσικά ελεγχόμενο εσωτερικό περιβάλλον. Φυτέψτε μικρά δέντρα στον κήπο σας ,καλλιεργήσετε ακόμη και τα λαχανικά σας στην ταράτσα σας σε ειδικές κατασκευές χαμηλού κόστους που αρκετά πολυκαταστήματα σας τα προσφέρουν έτοιμα προς χρήση !
Σε όλες τις περιπτώσεις παρατηρούμε ότι σημαντική έως απαραίτητη είναι η συμμετοχή του χρήστη κατοίκου για τη σωστή λειτουργία των βιοκλιματικών συστημάτων, τα οποία απαιτούν κάποιους χειροκίνητους ελέγχους τόσο κατά τη διάρκεια του εικοσιτετραώρου όσο και ανά εποχή. Όλοι όμως οι έλεγχοι μπορούν και να αυτοματοποιηθούν ελαχιστοποιώντας το φόρτο συμμετοχής των κατοίκων, με το ανάλογο όμως οικονομικό κόστος. Παράλληλα όμως, η λανθασμένη χρήση των συστημάτων μπορεί να οδηγήσει στο αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό για το οποίο εντάχθηκαν στην κατασκευή. Τα στοιχεία του κελύφους λοιπόν βρίσκονται σε άμεση και συνεχή επικοινωνία με το χρήστη και άλλοτε προσφέρουν ενώ άλλοτε επιβαρύνουν, αναλόγως της χρήσης τους.

Συμπεραίνουμε λοιπόν ότι αποδοτικά βιοκλιματικά συστήματα έχουν τη δυνατότητα να ενταχθούν πλήρως στη σημερινή κατοικία δημιουργώντας
παράλληλα ένα αρχιτεκτονικό αποτέλεσμα αποδεκτής αισθητικής, σε ένα κτίριο που δείχνει δυναμικά στο κέλυφός του ότι αξιοποιεί τα στοιχεία της φύσης σε όφελος των κατοίκων και του περιβάλλοντος.

πηγή: www.mustmag.gr